Kornea Nakli (Keratoplasti)

Kornea nakli gözdeki hasarlı kornea dokusunun değiştirilmesi ile gerçekleştirilmekte ve keratoplasti olarak isimlendirilmektedir. Nakil edilen dokuya greft denilmektedir.

Kornea nakli dünyada en sık uygulanan ve başarılı olan doku naklidir ( ABD'de yılda 40 bin kornea nakli yapılmaktadır).

Kornea saydamlığı doğuştan, genetik kökenli veya sonradan geçirilen travma, enfeksiyon ve cerrahi sonrasında bozulabilir. Korneanın saydamlığının veya bütünlüğünün bozulması görme azalmasına sebep olur. Bazen görme azalması yanında ağrı gibi hastayı rahatsız edici şikayetler de mevcut olabilir. Kornea dokusunun bütünlüğünün bozulduğu bu gibi durumlarda ve diğer tedavi yöntemleri etkili olmadığında kornea nakline başvurulur. Kornea nakli (kornea transplantasyonu) tam kat veya kısmi (lamellar) olarak uygulanmaktadır.

En sık kornea nakli keratokonus, kalıcı kornea ödemleri ve kornea skarı durumlarında uygulanılmaktadır. Bu durumda kornea bankalarından alınan sağlıklı kornea bozuk olan bu dokunun yerine nakil edilir.

Tam kat kornea nakli Penetran Keratoplasti olarak bilinmektedir. Alıcı gözün korneası trepanasyon denilen yöntemle kesilir. Kornea kesisi hastalığın tipine bağlı olarak değişe bilse de Genellikle 7.5-8.0 mm çapında kornea dokusu alıcı yataktan çıkartılır. Donör korneadan benzer şekilde (genellikle 0,25-0,50 mm daha büyük) kesi yapılır ve bu doku alıcı yatağa yerleştirilir. Daha sonra donor kornea alıcı yatağa dikişlerle tutturulur (10/0 naylon sütürlerle). Dikişler ayrı ayrılıkta veya devamlı olarak atılmaktadır.

Bazı durumlarda kornea nakli ile beraber kombine cerrahiler eşzamanlı uygulanabilmektedir. Örnek olarak katarakt ve kornea naklini birleştirmek mümkündür.

Günümüzde kornea kesilerini femtosaniye lazerlerle de yapmak mümkündür. Bu ultra hızlı lazerlerin verdiği avantajlarla farklı şekillerde kornea kesileri yapmak mümkündür. Lazerlerle yapılan kornea nakilleri farklı isimler almaktadır ve genellikle tam kat kornea nakillerinde uygulanmaktadır (Femtosecond Laser Assisted Keratoplasty, IntraLase-enabled keratoplasty (IEK)). Mantar (Mushroom), silindir şapka (Top hat) ve zig zag ve heksogonal şekillerle yapılan kornea kesileri donör ve alıcı korneaların uyumlu yapışmasına yardımcı oluyor.

Lamellar Kornea Nakilleri

Lamellar kornea nakilleri ile tam kat yerine korneanın etkilenmiş bölgesinin değiştirilmesi yapılmaktadır. Lamellar nakiller ön ve arka kornea nakilleri olarak 2 kısımda uygulanmaktadır. Ön nakillere DALK olarak bilinen derin anterior lamellar keratoplastileri örnek göstermek mümkün. DALK ile ön korneadan başlayarak Descement membrana kadar olan kornea tabakası değiştirilir.

En sık uygulanım alanı keratokonus hastalarıdır.

Arka lamellar nakillere DSEK,DSAEK ve DMEK cerrahileri örnek gösterilebilir. Bu cerrahilerde descemet ve endotel tabakaları nakil edilmektedir.
En sık uygulanım alanı endotel yetersizlikleri ile geden hastalıklardır. Endotel yetersizlikleri kendini kornea ödemi ile gösterir. Büllöz kornea keratopatiler, Fuchs endotelyal distrofi ve greft retleri bu gruba dahildir.

Tüm bu cerrahileri lokal veya genel anestezi altında uygulamak mümkündür. Nakillerden sonra rehabilitasyon süreci uzundur. Kornea dikişleri geç alınmaktadır. Sütürlere bağlı yüksek astigmaztizmalar cerrahi sonrası görülebilir. Başlanğıçta antibiyotik, kortikosteroit damlalar kullanılması ve uzun dönemler kortikosteroit ve suni gözyaşı damlaların kullanılması gerekmektedir.

Cerrahi başarı şansı inflame ve damarsız olan kornealarda çok yüksektir. Lamellar nakillerde reddi riski daha düşüktür.

Doku reddi erken steroidli damlaların başlanılması ile bir çok hasta da geri dönüşümlüdür. Geç kalınan veya şiddetli ret durumları tam doku reddi gelişebilir. Doku reddi geliştiğinde nakledilen doku bulanıklaşır. Tedavi genellikle ikinci bir nakille olmaktadır.